Adoracja Baranka Mistycznego, fragment Ołtarza Gandawskiego, Hubert i Jan van Eyck, 1432

Baranku Boży, który gładzisz grzechy świata, przepuść nam, Panie

Baranku Boży, który gładzisz grzechy świata, wysłuchaj nas, Panie

Baranku Boży, który gładzisz grzechy świata, zmiłuj się nad nami

Nad brzegami Jordanu św. Jan Chrzciciel wskazuje swym uczniom Zbawiciela i mówi: Oto Baranek Boży, który gładzi grzechy świata. Wypełnia się starożytny śpiew dostojnego Izajasza, jęk umęczonych pokoleń ziemi : Ześlij, Panie! Baranka, Pana ziemi, ze skały na pustyni do góry córki Syjońskiej[1]. Godzina Wcielenia: Baranek już został posłany, Pan ziemi. Zmierza powoli ku Syjonowi, górze Jerozolimskiej. Gdzie zostanie złożony w całopalnej ofierze. Wypełnia się Stary Testament.

Baranek w Izraelu to zwierzę par excellence ofiarnicze: składano go w najszlachetniejszej ofierze całopalnej, w ofiarach za grzechy, w ofiarach biesiadnych. Baranka składano w ofierze codziennej rano i wieczorem. Baranek towarzyszył niemal każdej ofierze. A przecież starotestamentalne jagnię nie było prawdziwym Barankiem, ale Jego cieniem. Naszą zaś ofiarą jest prawdziwy Baranek Boży, nie starotestamentalna zapowiedź.

Nie byłby Syn Boży Barankiem Bożym bez Maryi. Przed Zwiastowaniem jest On Bogiem, nie człowiekiem. Przed Zwiastowaniem nie jest On też Chrystusem. W pierwszym momencie swego ludzkiego zaistnienia Syn Boży, Druga Osoba Trójcy Świętej, otrzymuje namaszczenie Duchem Świętym. Jako Bóg nie może być namaszczonym, bo z Duchem Świętym stanowi najściślejszą jedność. By być Chrystusem, czyli Mesjaszem, namaszczonym Prorokiem, Królem i Kapłanem musi być człowiekiem. To odnosi się też do tytułu Baranek. Tylko jako człowiek Pan może być ofiarowany Trójcy Świętej. Dlatego możemy powiedzieć, że Barankiem Bożym Pan nie był bez Maryi.

Trzykrotne wezwanie – Baranku Boży, który gładzisz grzechy świata przywołuje trzy figury ze Starego Testamentu. Pierwszą jest baranek paschalny. Krwią jego Izraelici w Egipcie mażą odrzwia swych domów. Anioł śmierci, który przechodzi przez ziemię Chama[2], oszczędzi potomstwo Jakubowe. Kiedy modlimy się na końcu litanii loretańskiej do Chrystusa, Baranka Bożego – przepuść nam Panie, parce nobis Domine, oszczędź nam, Panie, prosimy, żeby przez wzgląd na swoją Matkę oszczędził nam słusznych kar za grzechy. Ona swoją zgodą w Zwiastowaniu kończy stare kary, i otwiera wejście do Niebios, prawdziwej Ziemi Obiecanej i Raju. Krew paschalnego baranka, która ochroniła pierworodnych synów Izraelskich od śmierci, przypomina o krwi Chrystusa, którą przyjmujemy w każdej komunii świętej[3]. Jak dzięki krwi Baranka Anioł śmierci przepuścił Izraelowi, tak i dzięki Eucharystii Pan rzeczywiście oszczędza nam słusznych, sprawiedliwych kar za nasze grzechy. Jak Baranek stał się posileniem Izraela przy wychodzeniu z Egiptu, tak Eucharystia staje się dla nas posileniem do wychodzenia z grzechów.

Baranku Boży, który gładzisz, grzechy świata, wysłuchaj nas Panie. Baranka składa sprawiedliwy Abel w ofierze. Miła żertwa przyjęta przez Boga. Bóg mówi do Kaina:  Dlaczego jesteś smutny i dlaczego twarz twoja jest ponura? Przecież gdybyś postępował dobrze, miałbyś twarz pogodną. Stąd możemy wnioskować, jaką ofiarę składa Abel: święte czyny, piękne i szlachetne cnoty, żywe i czyste jak małe jagniątko. Maryja w Zwiastowaniu ofiarowuje Bogu samą siebie: oto służebnica Pańska. Przez wzgląd na Bogurodzicę, Chryste, dzięki której jesteś Barankiem Bożym, wysłuchaj nas Panie i przyjmij nasze modlitwy, jak przyjąłeś ofiarę Ablową.

Baranku Boży, który gładzisz grzechy świata, zmiłuj się nad nami. Baranek w cierniach zostaje złożony zamiast Izaaka. Abraham ofiarował Bogu Izaaka, ale w ofierze złożył baranka. Bóg przyjął ofiarę Abrahama i ocalił Izaaka. Wielki znak miłosierdzia Bożego dla tych, którzy boją się Boga i wiernie Mu służą. Zmiłuj się, Baranku Boży, nad nami teraz, podobnie, jak zmiłowałeś się w godzinie Wcielenia, gdy Twoja Matka okazała miłosierdzie wszystkim ludziom. Bezpośrednio Maryja nie mogła zbawić ludzi, ale przez posłuszeństwo Bogu przynosi Baranka, który złoży ofiarę miłości i zadośćuczynienia, którego miłosierdzie zaowocuje naszym odkupieniem.

Pan jest prawdziwym Barankiem Bożym. W języku aramejskim, rodzimej mowie Chrystusa, słowo baranek oznacza sługę. Odsyła nas św. Jan Chrzciciel do proroka Izajasza, który śpiewa o cierpiącym Słudze Pańskim[4]. Zaczynają wypełniać się w tajemnicy Zwiastowania tajemnice Chrystusa Sługi Bożego. Jezus jest Sługą Pańskim, Maryja Służebnicą Pańską. Służebnica sprowadza na ziemię Sługę, o którym prorok Izajasz zaśpiewa: jak baranek na ofiarę prowadzony, jak owieczka niema wobec strzyżących ją.

W tajemnicy Zwiastowania Baranek Boży zakrólował w Maryi, tak jak króluje w apokaliptycznej Jerozolimie, oszczędził nam słusznych kar, o które wołają nasze grzechy, wysłuchał modlitw wszystkich pokoleń Starego Izraela, zmiłował się nad grzesznikami. Wszystkie wezwania litanii loretańskiej prowadzą nas do niebieskiej Jeruzalem, do tronu Bożego Baranka, żeby zawołać raz jeszcze o tę potrójną litość. W Zwiastowaniu Maryja ofiaruje się Bogu. Swoim posłuszeństwem Niepokalana natychmiast ściąga z nieba Baranka Bożego i umieszcza w swym czystym łonie. Jest to posłuszeństwo z miłości. Owocuje ono świętym przyzwoleniem: Niech mi się stanie według słowa Twego. Zwiastowanie upodabnia Maryję, służebnicę Pańską, do Jezusa, Baranka Bożego, dlatego też święci nazwą Bogurodzicę Owieczką Bożą, Agna Dei.

Komentarz przygotował: o. Arnold Pawlina OP 


[1] Iz 16,1. (Za Biblią Wujka).

[2] Pismo św. kilka razy podkreśla, że Egipcjanie wywodzą się od Chama, jednego z synów Noego.

[3] Niezależnie, czy przyjmujemy komunię świętą pod jedną, czy pod obiema postaciami, zawsze przyjmujemy ciało, krew, duszę i Bóstwo Jezusa Chrystusa.

[4] Pierwsza pieśń Sługi Pańskiego Iz 42, 1-9; Druga pieśń Sługi Pańskiego Iz 49, 1-9; Trzecia pieśń Iz 50, 4-11; Czwarta pieśń Iz 52,13 – 53,12.